Het post- V&D tijdperk: kan Canada’s Iconic Department Store het gat opvullen?

Afgelopen week maakte het Canadese warenhuisconcern Hudson’s Bay Company (HBC) bekend dat zij de komende twee jaar 20 warenhuizen in Nederland zal openen. Het gaat hierbij voornamelijk om warenhuizen onder de eigen naam, aangevuld met enkele vestigingen van de outletformule van HBC, Saks Off 5th. Een deel van deze warenhuizen zal gevestigd worden in panden waar tot voorkort het inmiddels failliete V&D gevestigd was. Hudson’s Bay beoogt daarmee landelijke dekking te krijgen, met een mogelijke uitbreiding naar veertig tot zestig vestigingen.

Volgens HBC voorziet zij met haar warenhuizen en aanbod optimaal in de behoefte van de jonge, moderne consument. Het lijkt er op dat met het opstaan van HBC het gat dat V&D in het winkellandschap en het aanbod voor de consument achterliet, op termijn is gedicht. Maar geldt dit ook voor de toeleveranciers van het voormalig V&D, de leden van Modint? Het ligt in de lijn der verwachting dat HBC haar warenhuizen zal vullen met producten uit haar bestaande assortiment. Dit betreft de merken die haar overige winkelformules op het Europese vasteland (Galeria Inno België en Galeria Kaufhof Duitsland) op dit moment al bedienen, aangevuld met speciaal voor de Nederlandse markt geselecteerde merken. Ook voor haar private labels is de bestaande producent/leverancier de meest logische keuze. De vraag die wij ons nadrukkelijk moeten stellen is dan ook: in welk opzicht biedt de komst van HBC naar Nederland kansen voor de Nederlandse leveranciers van mode- en textielproducten om het verlies van V&D als (primaire) afnemer te compenseren? 

Het is natuurlijk voor een deel koffiedik kijken aangezien niemand van ons de toekomst kan voorspellen, maar er zijn verschillende aanwijzingen om aan te nemen dat de voorliggende vraag niet uitsluitend positief zal kunnen worden beantwoord. Naast de hiervoor al genoemde voordeelpositie van reeds bestaande toeleveranciers van HBC, speelt bijvoorbeeld ook de factor tijd een rol; het gros van de winkelpanden waarin HBC zich wil vestigen, moet immers eerst ingrijpend worden verbouwd voordat het zijn deuren kan openen voor het Nederlandse publiek, waardoor het eerste filiaal niet voor de zomer van 2017 zal worden geopend. Het ligt voor de hand dat het merendeel van de voormalig toeleveranciers van V&D omwille van hun eigen continuïteit niet zo lang kan wachten op een nieuwe, primaire afnemer en dus nu al op zoek is naar (of inmiddels is geslaagd in het vinden van) alternatieve afnemers, wat op zich een goede ontwikkeling kan zijn.

De steeds terugkerende onderwerpen “Afhankelijkheid van grootwinkelbedrijven” en “Inkoopmacht” staan al vele jaren hoog op de agenda van Modint. Ter waarborging van de continuïteit van uw onderneming is al jaren ons devies om te waken voor te zere afhankelijkheid van één primaire afnemer. Het verlies van een grote afnemer als V&D kan in dit opzicht dan ook ontwikkelingskansen bieden en leveranciers als het ware dwingen om na te denken over een betere risicoverdeling en spreiding van hun afzet. In dat licht is het gezonder om de komst van een nieuw grootwinkelbedrijf als HBC als een welkome aanvulling op de reeds bestaande relaties te beschouwen, dan om alle kaarten op deze ene onderneming te zetten.

Daarnaast hebben of krijgen velen van u in de samenwerking met een grootwinkelbedrijf wellicht op enig moment te maken met het fenomeen inkoopmacht. In de praktijk komt dit onder andere tot uiting in  eenzijdige en in het voordeel van het grootwinkelbedrijf geformuleerde Inkoopvoorwaarden, waarbij de rechten van de leverancier ten opzichte van het grootwinkelbedrijf ernstig worden beperkt. Voorbeelden hiervan zijn onder andere lange betalingstermijnen en het ontbreken van een eigendomsvoorbehoud voor de leverancier. De recente, negatieve, ervaringen die velen van u hiermee hebben opgedaan bij de afwikkeling van het faillissement van V&D illustreren dit.

Modint voert een actieve lobby tegen inkoopmacht en de negatieve, marktverstorende effecten die hierdoor worden veroorzaakt. Dit is een proces voor de lange termijn, waarvan de positieve effecten niet altijd direct zichtbaar zijn. De afgelopen periode, gekenmerkt door een aanmerkelijk aantal grote faillissementen in de retailsector waaronder ook grootwinkelbedrijven, heeft echter merkbaar voor een kentering gezorgd: in de praktijk blijkt de positie van het grootwinkelbedrijf als inkoopmacht niet langer onaantastbaar en grootwinkelbedrijven zijn zich hiervan zeer goed bewust. Hoewel in de praktijk de traditionele inkoopvoorwaarden met hun beperkingen voor de leverancier nog steeds leading zijn, blijken grootwinkelbedrijven in de praktijk op individueel leveranciersniveau  steeds meer open te staan voor maatwerk en individuele afspraken, waarbij de rechten en plichten van de leverancier en de afnemer beter in evenwicht zijn. Ook de komst van nieuwe spelers, zoals online retailers, die door hun progressieve houding veel minder gehecht zijn aan het traditionele model, kan bijdragen aan dit positieve effect. De vraag die blijft is of HBC aansluiting zoekt bij het traditionele grootwinkelbedrijf of dat zij open staat voor een gezondere, meer evenwichtige relatie met haar toeleveranciers. Ook dat is immers een onderdeel van maatschappelijk verantwoord ondernemen.

De komst van HBC naar Nederland biedt de Nederlandse leverancier in de mode- en textielsector dan ook zeker kansen: enerzijds om in HBC een nieuwe afnemer te vinden die op termijn wellicht een waardevolle, vaste relatie blijkt zonder dat er op een ongezonde manier een afhankelijkheidsrelatie wordt gecreëerd; anderzijds door gebruik te maken van het momentum door de komst van deze nieuwe speler aan te grijpen door juist nu op te komen voor een meer gelijkwaardige verdeling van rechten en plichten van leveranciers en grootwinkelbedrijven. Modint haar doel is de kentering in de relatie met grootwinkelbedrijven een meer definitief karakter te geven, waardoor het begrip inkoopmacht op termijn wellicht een steeds minder prominente plek inneemt op onze agenda. Wij zullen u hierin natuurlijk blijven ondersteunen, zowel op individueel als collectief niveau.