Waar zouden we zijn zonder goed beroepsonderwijs?
Al eerder had ik over 2019 als het jaar van de ontmoetingen, wat mij betreft is dit ook het jaar van snelle veranderingen.
Bij de opening van het MBO jaar, begin september, zei VNO-NCW-voorzitter Hans de Boer dat het blindstaren op het hogere en algemeen vormend onderwijs mede heeft geleid tot een enorm tekort aan vakmensen op mbo-niveau. ‘Het middelbaar beroepsonderwijs verdient veel meer positieve aandacht en waardering van politiek en samenleving.’
Jonge mensen stimuleren een beroepsopleiding te volgen op welk niveau dan ook is ook voor onze branche van groot belang. Vakmanschap, basiskennis over processen, patronen, pasvorm, technieken enzovoort is kennis die we aan jonge mensen over moeten dragen. Zorgelijk daarbij is dat onze beroeps begeleidende leerweg, de BBL, onder vuur ligt. Vorig jaar was er sprake van afschaffing van de subsidieregeling praktijkleren en nu is er een nieuwe STAP-regeling in de maak die wellicht voor de BBL ook gevolgen kan hebben. Veel van onze MITT bedrijven, met name textiel- en tapijt, leiden BBL-deelnemers op.
Uit het rapport van SEO Economisch Onderzoek ( in opdracht van VNO-NCW en MKB-Nederland) wat maandag 9 september jl. werd gepresenteerd blijkt de grote maatschappelijke waarde van ons werkend leren systeem, de BBL. Zo is het saldo van de maatschappelijke kosten en baten van de BBL bijna 1,4 miljard per jaar. De kosten van een BBL opleiding zijn hoger, omdat BBL-ers meer begeleiding krijgen door medewerkers van de leerbedrijven. De baten zitten vooral in een hogere productie door de ontwikkeling van meer kennis en vaardigheden bij BBL-studenten, waardoor de arbeidsproductiviteit hoger ligt en de werkloosheid lager dan in een situatie zonder BBL-opleiding.
Bedrijfsscholen?
Naar de toekomst kijkend worden er straks van onze vakmensen andere competenties vereist? Moeten studenten breder worden opgeleid met algemene vaardigheden als innoverend vermogen, ondernemerschap, flexibiliteit, digitalisering? En moet het bedrijfsleven dan zelf maar zorgen voor het aanleren van specifieke vakkennis? Dit werkt het ontstaan van bedrijfsscholen in de hand. En ik vraag me af of dat een goede ontwikkeling is. Een medewerker een beroepsdiploma laten halen op een erkend niveau is waardevol zowel voor het bedrijf als de medewerker. ‘Het traject duurt te lang’ hoor je vaak met teveel algemene vakken. Het invoeren van mbo certificaten, het flexibel omgaan met vrijstellingen en bekostiging, het ‘leven lang leren’ geven al meer mogelijkheden om toch te kiezen voor BOL of BBL.
Bij de MBO-mode opleidingen wordt op dit moment hard gewerkt aan nieuwe kwalificatiedossiers. Er zijn expertsessies geweest met bedrijven en scholen.
En er is een rapport verschenen met de belangrijkste conclusies. Een drietal ontwikkelingen en innovaties die daaruit naar voren kwamen zijn:
- Verduurzamen van de fashion sector
- Ontwikkelingen als gevolg van digitalisering
- Ontwikkelingen als gevolg van nieuwe technologieën
Dit geeft aan dat MBO-studenten andere competenties nodig hebben in de toekomst. De inhoud van het onderwijs moet hierop worden aangepast. In deze tekening zijn de belangrijkste conclusies mooi weer gegeven.
Belangrijk bij al deze ontwikkelingen is dat er vanuit het bedrijfsleven wordt meegepraat en gedacht. We hebben in Nederland een unieke samenwerking op dit gebied binnen de SBB. Binnen Europa hebben weinig landen deze mogelijkheid waarbij bedrijven zoveel invloed op de ontwikkeling van het beroepsonderwijs kunnen hebben. Daarom nogmaals de oproep: praat mee over de toekomst van het beroepsonderwijs meld je bij mij aan voor de klankbordgroep.
Bedrijven en scholen worden geconfronteerd met een snel veranderende wereld waar duurzaamheid op welke manier dan ook steeds weer terugkomt. Duurzaamheid in het productieproces, grondstoffen maar ook bij mensen: duurzame inzetbaarheid. Dit thema gaan we in het najaar uitgebreid aan de orde stellen met workshops, sprekers, praktijkvoorbeelden en trainingen. Houd onze nieuwsbrief in de gaten!
Ik hoop jullie nog dit jaar te ontmoeten!